Ιόνιο Κράτος, 1814-1864. Θεσμοί και κοινωνική διάρθρωση. Νέα έκδοση του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Νεωτέρου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών

Κατερίνα Μπρέγιαννη

Ιόνιο Κράτος, 1814-1864. Θεσμοί και κοινωνική διάρθρωση

Νέα έκδοση του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Νεωτέρου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών,
Αθήνα, 2017, 292 σελίδες, ΙSBN :  978-960-404-333-0.

Διατίθεται στην τιμή των 24 ευρώ στο Βιβλιοπωλείο της Ακαδημίας Αθηνών (Πανεπιστημίου 25-29, Στοά Κοραή, 105 64 Αθήνα, τηλ. 210-3239381)
Ηλεκτρονική διεύθυνση: vivliopolio@academyofathens.gr .

Η μελέτη επιχειρεί να ενσωματώσει το τοπικό παράδειγμα του Ιονίου Κράτους στις ευρύτερες δομές της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, ενώ παράλληλα εξετάζει τις θεσμικές συνέχειες από την περίοδο της βενετικής επικυριαρχίας. Το ευρύτερο περίγραμμα της διοίκησης του Ιονίου Κράτους, πλαισιωμένο με την αναλυτική καταγραφή των συγκεκριμένων διοικητικών αξιωμάτων, εστιάζει στις κυβερνητικές πρακτικές από τη θεσμική σκοπιά.

Η εκπόνηση της μελέτης βασίστηκε στην επεξεργασία πρωτογενών και δευτερογενών πηγών, που σχετίζονται με τη διοικητική οργάνωση του υπό  Βρετανική Προστασία Ιονίου Κράτους αλλά και με την προσπάθεια εμπέδωσης μεταρρυθμιστικών εγχειρημάτων, ειδικότερα στα τέλη της δεκαετίας του 1840. Μελετήθηκαν οι πολιτειακές τομές και το πραγματικό ή μη βάθος τους, σε σχέση με την κοινωνική αντιπροσώπευση των Επτανησίων πολιτών αλλά και σε σχέση με την εξέλιξη του εκπαιδευτικού συστήματος.  Οι πραγματικότητες των θεσμών συνέτειναν στη δημιουργία τοπικών κοινωνικών ταυτοτήτων, αντικατοπτρίζοντας τη διάδραση μεταξύ της τοπικής κοινωνικής διάρθρωσης και του διοικητικού μηχανισμού. Από μεθοδολογική άποψη, επομένως, η χρήση των αρχείων της διοίκησης είναι θεμελιώδης κατά τη συνθετική διαδικασία, σε μια προσπάθεια να αποτυπωθούν τα κοινωνικά δίκτυα και να αποσαφηνιστεί η διαμόρφωση ατομικών και συλλογικών ταυτοτήτων, και πάντως σε συναρμογή με την εμπειρική έρευνα.    

Κρίθηκε, επομένως, απαραίτητη η πρόταξη του οικονομικού πλαισίου, προκειμένου να αποσαφηνιστεί η αντικειμενική υποδομή της κοινωνικής διάρθρωσης, σε σχέση και με τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα και τις επιχειρούμενες από τη Βρετανική Προστασία αλλαγές τους. Τέλος, η οικονομική πολιτική που εφαρμόζει η Βρετανική Προστασία μελετήθηκε σε συνάρτηση με τη σταδιακή μετάβαση της Αυτοκρατορίας από το υπόδειγμα της εδαφικής επικυριαρχίας των αποικιών στην πριμοδότηση του ρόλου της Βρετανίας στο παγκοσμιοποιημένο εμπόριο. Υπό αυτό το πρίσμα, η ενίσχυση των τοπικών θεσμών στα Επτάνησα –πέρα από τα τοπικά βενετικά ‟κατάλοιπα”– συσχετίστηκε επιπλέον με το φιλελεύθερο πολιτικό σχήμα που από τα μέσα περίπου του 19^ου αιώνα κυριαρχεί στην ίδια τη Βρετανία, προτάσσοντας την αποκεντρωμένη διοίκηση και τη λειτουργία ανεξάρτητων θεσμών.