Η ανάπτυξη της Τηλεγραφίας και ο σηματοτηλέγραφος των Κυθήρων (Μανόλης Κορρές, 5/10/2021, 18:00)


 

Μανόλης Κορρές

Η Τηλεγραφία, ως υψηλή τεχνολογία, αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια των ναπολεόντειων πολέμων, πρώτα στη Γαλλία και πολύ σύντομα στις λοιπές σε αυτούς εμπλεκόμενες χώρες, αλλά και σε άλλες, πέραν του Ατλαντικού. Τότε δημιουργήθηκαν μηχανές για τον σχηματισμό οπτικών σημάτων, πολύπλοκοι έντυποι κώδικες και κτήρια-τηλεγραφικοί σταθμοί, εξοπλισμένα με τηλεγραφικές μηχανές, τηλεσκόπια, και διάφορες ειδικές συσκευές. Σε αυτά υπηρετούσε το εξειδικευμένο προσωπικό των Υπηρεσιών Διαβιβάσεων, Ξηράς και Θαλάσσης. Με τον ηλεκτρικό τηλέγραφο η αρχική μορφή της τηλεγραφίας αχρηστεύθηκε, οι σταθμοί κατεδαφίσθηκαν, ο εξοπλισμός λεηλατήθηκε ή κατέληξε στην ανακύκλωση μετάλλου, και ό,τι ακόμη απομένει είναι κάποια τοπωνύμια. Ωστόσο ορισμένοι παράκτιοι σταθμοί, αναγκαίοι για την επικοινωνία με παραπλέοντα πλοία διατηρήθηκαν ακόμη και έως τις αρχές του 20ου αι., αλλά και αυτοί καταργήθηκαν με την έλευση της Ασύρματης Τηλεγραφίας. Στην Ελλάδα, τέτοιοι σταθμοί υπήρξαν στα πλέον πολυσύχναστα και στρατηγικά σημεία των θαλάσσιων δρόμων. Εξ αυτών το σπουδαιότερο ήταν ο μεταξύ Πελοποννήσου και Κυθήρων δίαυλος. Διόλου τυχαία ο τελειότερος τηλεγραφικός σταθμός ήταν εκεί. Δυστυχώς, εξ αιτίας πολεμικών καταστροφών, επακόλουθης λεηλασίας και φυσικής φθοράς, το σπουδαίο αυτό μνημείο της ιστορίας και της τεχνολογίας είναι σε πολύ κακή κατάσταση. Παρά ταύτα, χάρις στην πρόσφατη έρευνα, έγινε δυνατή η ανακάλυψη της αρχικής μορφής του κτίσματος και μεγάλου μέρους του μηχανολογικού εξοπλισμού του.

 

Η ομιλία είναι διαθέσιμη μαγνητοσκοπημένη εδώ, καθώς και στο κανάλι της Ακαδημίας Αθηνών στο YouTube.