Υποδοχή του Ξένου Εταίρου κ. Richard Janko, Τρίτη 16 Μαΐου 2017, ώρα 20:00

Κατά τη δημόσια συνεδρία της Ακαδημίας Αθηνών, την Τρίτη 16 Μαΐου 2017 και ώρα 20:00, θα πραγματοποιηθεί η  υποδοχή  του Ξένου Εταίρου κ. Richard Janko, καθηγητού Κλασικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν (Ann Arbor).

Το νέο μέλος θα προσφωνήσει ο Πρόεδρος της Ακαδημίας κ. Λουκάς Παπαδήμος και, στη συνέχεια, ο Ακαδημαϊκός κ. Αντώνιος Ρεγκάκος θα παρουσιάσει την προσωπικότητα και το έργο του.

Θα ακολουθήσει ομιλία του κ. Richard Janko με θέμα: «Αρχαία βιβλία, καινούργιες τεχνολογίες. Οι πάπυροι του Δερβενίου και του Ηρακλείου Ιταλίας».

Επισυνάπτεται σύντομα βιογραφικό σημείωμα του τιμώμενου Ακαδημαϊκού

Ο καθηγητής κ. Richard Janko είναι σήμερα ένας από τους διαπρεπέστερους, επιφανέστερους ελληνιστές και ακούραστους σκαπανείς της ελληνικής γλώσσας και Κλασικής Φιλολογίας. Έχει να επιδείξει πλουσιότατο, σημαντικότατο και εξαιρετικά πρωτότυπο επιστημονικό έργο το οποίο συμβάλλει αποφασιστικά στην πρόοδο της μελέτης της ελληνικής αρχαιότητας. Είναι ένας από τους καλύτερους πρεσβευτές της ελληνικής γλώσσας σε διεθνές επίπεδο.

Ο καθηγητής κ. Richard Janko, γεννήθηκε το 1955. Έχει υπηρετήσει ως καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης (1982-87), στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες (1987-94) και στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου (1995-2002). Έχει τιμηθεί με πολλές διακρίσεις και έχει κερδίσει μεγάλο αριθμό υποτροφιών και ερευνητικών χορηγιών, μεταξύ αυτών Fulbright Scholarship. Είναι Συνδιευθυντής (μαζί με τους κ.κ. Dirk Obbink από την Οξφόρδη και David Blank από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Λος Άντζελες) στο μεγάλο ερευνητικό πρόγραμμα “Philodemus Translation Project” που χορηγείται από το National Endowment for the Humanities των ΗΠΑ, και στo πλαίσιο του οποίου έχει εκδώσει δύο τόμους και ετοιμάζει έναν τρίτο.

Το επιστημονικό έργο του καθηγητή κ. Richard Janko είναι πολυσχιδές και πολύπλευρο και κινείται στους παρακάτω θεματικούς άξονες:

-  αρχαϊκή ελληνική ποίηση, ιδιαίτερα στην επική ποίηση,

-  λογοτεχνική κριτική, κυρίως στην Ποιητική του Αριστοτέλη,

- φιλοσοφία και θρησκεία, π.χ. Εμπεδοκλής, Ορφικοί, πάπυρος του Δερβενίου, αποκατάσταση, κριτική έκδοση και μετάφραση του έργου του φιλοσόφου Φιλόδημου.

Έχει συγγράψει 7 βιβλία και έχει υπό προετοιμασία τρία ακόμη, καθώς και περισσότερα από 120 άρθρα, μελέτες και βιβλιοκρισίες που είναι δημοσιευμένες στα πιο έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά και σειρές. Όλες οι μονογραφίες και οι μικρότερες εργασίες του πραγματεύονται θέματα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και φιλολογίας, την κριτική έκδοση κειμένων και μεγάλο αριθμό επιμέρους ζητημάτων.   Στο πρώτο του μεγάλο έργο για τη γλώσσα του Ομήρου, Homer, Hesiod and the Hymns: Diachronic Development in Epic Diction (Cambridge University Press 1982) καθιέρωσε μια μέθοδο στατιστικής ανάλυσης γλωσσικών χαρακτηριστικών των ομηρικών επών που χρησιμοποιούνται για τη σχετική χρονολόγηση των έργων της αρχαϊκής επικής ποίησης. Το έργο αυτό αποτελεί σταθμό στη μελέτη της γλώσσας του έπους και έχει επηρεάσει αποφασιστικά την έρευνα τόσο για την ομηρική διάλεκτο όσο και για τη μελέτη της ελληνικής γλώσσας της αρχαϊκής περιόδου. Ειδική μνεία γίνεται στο μνημειώδες υπόμνημα στις ραψωδίες  Ν-Π της Ιλιάδας, The Iliad. A Commentary. 4: Books 13-16 (Cambridge University Press 1992), το οποίο αποτελεί μέρος του εξάτομου υπομνήματος της Ιλιάδας υπό τη διεύθυνση του G. S. Kirk. Το έργο αυτό δεν είναι απλώς ένας σχολιασμός του ομηρικού κειμένου αλλά θέτει αρχές και κριτήρια για την πραγμάτευση των ομηρικών επών στο ευρύτερο ιστορικοκοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον της αρχαίας Ελλάδας και το πλαίσιο της θεωρίας της προφορικής σύνθεσης. Επιπλέον, στην εκτενή εισαγωγή του εν λόγω τόμου συζητούνται πλείστα όσα ζητήματα που αφορούν την ιστορία, την ερμηνεία και τη γλωσσική σύσταση του κειμένου. Η σταθερή θέση του κ. Richard Janko είναι ότι τα διαλεκτικά στρώματα της γλώσσας του Ομήρου που διακρίνονται σε παλαιότερα και νεότερα στοιχεία προδίδουν την ύπαρξη μιας «αιολικής φάσης» κατά την προομηρική περίοδο των προφορικών επικών ποιημάτων. O συγκεκριμένος τόμος θεωρείται πρότυπο για την ανάλυση του ομηρικού έπους και έχει επηρεάσει βαθύτατα την ομηρολογική έρευνα.

Μια άλλη θεματική στην οποία έχει αναπτύξει πλουσιότατη δραστηριότητα είναι η ελληνιστική λογοτεχνική κριτική. Ο καθηγητής κ. Janko αποτελεί έναν από τους κύριους εκδότες του έργου του επικούρειου φιλοσόφου του 1ου αιώνα π.Χ. Φιλόδημου. Στο πλαίσιο της έρευνας αυτής έχει εκδώσει μέχρι σήμερα δύο τόμους: Philodemus: The Aesthetic Works. Vol. Ι/1: Philodemus On Poems Book 1 (2000) και Philodemus: The Aesthetic Works. Vol. Ι/3: Philodemus On Poems Books 3-4 (2011), και τους δύο στο Oxford University Press. Στην ίδια σειρά ο κ. Richard Janko ετοιμάζει έναν ακόμη τόμο (Philodemus: The Aesthetic Works. Vol. Ι/2: Philodemus On Poems Book 2). Η συμβολή του κ. Janko σε αυτό το έργο θεωρείται εξόχως σημαντική, καθόσον, εκτός από τον σχολιασμό και μετάφραση του έργου, έχει επεξεργαστεί (μαζί με τους συνεπιμελητές και συνεργάτες του) μια καινούρια μέθοδο ανάγνωσης των παπύρων του έργου του Φιλόδημου που βρέθηκαν στο Ηράκλειον (Herculaneum) της Ιταλίας σε ημιαποτεφρωμένη μορφή και φιλοξενούνται στο Μuseo Archeologico Nazionale της Νεάπολης. Το έργο του Φιλόδημου θεωρείται εξαιρετικής σημασίας και βαρύτητας καθώς, με εξαίρεση το Περί ύφους του Δημητρίου, είναι το μόνο που μας πληροφορεί για τα χαμένα πλέον έργα των λογοτεχνικών κριτικών της ελληνιστικής εποχής, οι θεωρίες των οποίων κυριάρχησαν κατά την περίοδο ανάμεσα στον Αριστοτέλη και τον Οράτιο.

Με το βιβλίο του “Aristotle on Comedy: Τowards a Reconstruction of Poetics II”(G. Duckworth & Co. Ltd. 1984) o κ. Janko επιχειρηματολογεί με παραδοσιακά φιλολογικά επιχειρήματα υπέρ της άποψης ότι το ανώνυμο και χωρίς τίτλο παρισινό χειρόγραφο του 10ου αιώνα που πρωτοεκδόθηκε το 1839 και είχε θεωρηθεί ότι περιελάμβανε τμήματα του χαμένου σήμερα δευτέρου βιβλίου της Ποιητικής του Έλληνα φιλοσόφου με θέμα την κωμωδία όντως παραδίδει επιτομή του κειμένου αυτού. Το 1987, με το βιβλίο του Aristotle: Poetics (Hackett Publishing Co. 1987) ο κ. R. Janko δημοσίευσε μια καινούρια μετάφραση της Ποιητικής του Αριστοτέλη, με εκτενή εισαγωγή και σχολιασμό· σε συνεργασία με τον M. McOsker ετοιμάζει μια νέα κριτική έκδοση της Ποιητικής έχοντας προαναγγείλει νέα ευρήματα στη χειρόγραφη παράδοση του θεμελιώδους αυτού έργου.

Τα επιστημονικά όμως ενδιαφέροντα του κ. Janko δεν περιορίζονται στον τομέα της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας αλλά εκτείνονται και σε εκείνον της αρχαιολογίας. Στον χώρο της αρχαιολογίας της Εποχής του Χαλκού, ο κ. Janko έχει τη συνεπιμέλεια (με τον αείμνηστο Βρετανό αρχαιολόγο W. D. Taylour) του τόμου Ayios Stephanos: Excavations at a Bronze Age and Medieval Settlement in Southern Laconia (Annual of the British School at Athens, Supplementary Volume No. 44, 2008). Ο τόμος περιλαμβάνει τα αποτελέσματα των ανασκαφών στον παράκτιο προϊστορικό οικισμό του Αγίου Στεφάνου της Λακωνίας που είχαν πραγματοποιηθεί παλιότερα από τον Taylour και στις οποίες συμμετείχε για ένα διάστημα κατά τη δεκαετία του 1970 και ο κ. Janko. Ο συγκεκριμένος χώρος παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, πέραν όλων των άλλων, και για σύγκριση ανάμεσα στην ηπειρωτική Ελλάδα και τη Μινωική Κρήτη ιδιαίτερα στον τομέα κεραμικής.